وب سایت سلامت نیوز¹ در گزارشی کامل به قلم الهه موسوی، آخرین وضعیت پتروشیمی بهبهان را بررسی کرد. در بخشی از این گزارش به اثرات احداث پالایشگاه بدون توجه به اثرات زیست محیطی پرداخته شده است.
…مرکز تحقیقات بیماری های غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز با انتشار گزارشی نسبت به اثرات سو آلایندههای ناشی از صنایع پتروشیمی بر سلامت انسان و محیط هشدار داد.
در این گزارش با اشاره به اینکه « بر اساس مطالعات و مستندات علمی ارایه شده در سال های اخیر، صنایع مرتبط با پتروشیمی انواع مختلفی از آلاینده ها را تولید می کنند که به صورت گاز، ذرات، لجن و پساب مایع در محیط زیست منتشر می کنند تاکید شده:«این آلاینده ها شامل هیدروکربنهای آروماتیک چند حلقه ای (PAHs)، فلزات سنگین، بنزن و مشتقات آن، سولفور دی اکساید، نیتروژن دیاکساید، هیدروژن سولفید، کربن منو اکساید و سایر مواد شیمیایی هستند که بیشتر آنها حتی در غلظتهای پایین نیز سمی بوده و قادرند اثرات سوء جبران ناپذیری بر اکوسیستم، محیط زیست و سلامت انسان داشته باشند.»
دکتر جمال قدوسی عضو هیات علمی دانشگاه در اینباره گفته است:« بر اساس تحقیقات انجام شده یکی از عوارض محیط زیستی پالایشگاهها و پتروشیمیها هوا است و یکی هم عوارض غیرهوا که شامل آب و خاک و گیاه میشود. تحقیقات نشان میدهد که اطراف بیشتر پالایشگاهها مثل پالایشگاه تهران، شیراز، اراک، اصفهان، تبریز و کرمانشاه به صورت دایرهوار، البته نه کاملا به صورت دایره چرا که به باد و ویژگی زمین بستگی دارد، تا فاصله معینی، میزان هیدروکربنهای نفتی بینهایت بالا است.»
او درباره هیدروکربنها می گوید:« آنها همراه با ترکیباتی هستند که وقتی وارد ساختار گیاه میشوند به انسان و حیوان منتقل میشوند. تجمع این ترکیبات، باعث بیماریهای خطرناک در انسان میشوند.
بیشتر انتقال این ترکیبات و هیدروکربنها از طریق گیاهان انجام میشود؛ به خاک منتقل میشود؛ در خاک جذب میشوند؛ بعد متاسفانه به گیاهان منتقل میشوند و بعد هم وارد گوشت حیوانات میشوند؛ من و ما میخوریم یا وارد سبزیجات میشوند که مستقیما به انسان منتقل میشوند. بدتر از همه این است که اینها به آبهای زیرزمینی نیز منتقل شده و در آبهای زیرزمینی خطرناک تر میشوند. یک جا وارد زمین میشوند و جای دیگر از زمین خارج میشوند. در مناطق، بسته به شرایط باد و شکل زمین، توزیع میشوند. گاهی تا کیلومترها دورتر هم میروند. بستگی دارد که شدت و مدت وزش باد چقدر باشد و ویژگیهای زمین چه باشد.»
دکتر قدوسی همچنین تاکید می کند که بیشترین آلودگی ناشی از پتروشیمیها متاسفانه در خاک است. آلودگی از طریق خاک به گیاهان، از طریق گیاهان به حیوانات و از طریق گیاه و حیوانات به انسان منتقل میشود.»
این استاد دانشگاه به اهمیت “مسیریابی” در این پروژه ها اشاره می کند و می گوید: «در انتخاب سایت پالایشگاهها باید خیلی دقت کنند که کمترین عوارض زیستمحیطی را داشته باشد و امن باشند. یعنی نگوییم اینجا بیابان است بسازیم و باد را نبینیم، عوارض موثر در پراکنده شدن آن را نبینیم. وقتی آلایندهای از طریق پتروشیمیها یا پالایشگاه در هوا منتشر میشود، باید انتشار آن را هم بررسی کنیم؛ ما اسم آن را مسیریابی میگذاریم.»